تراز مثبت ۱۱ میلیارد دلاری مناطق آزاد و ویژه در سال ۱۴۰۰

دکتر سعید محمد در اولین نشست خبری امروز پنجشنبه (29 اردیبهشت ماه) در جمع خبرنگاران اظهار داشت: صبح امروز با حضور ویدئوکنفرانسی رئیس جمهور 82 طرح صنعتی، عمرانی و کشاورزی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی بیش از 61 هزار میلیارد ریال سرمایه گذاری در مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی قشم، ارس، کیش، انزلی و ماکو و مناطق ویژه اقتصادی پارسیان، سهلان، بوشهر، لرستان، لامرد، بجنورد و نمین به صورت همزمان‌ افتتاح شد و به بهره‌برداری رسید.

مشاور رئیس جمهور افزود: بر اساس آمارها صادرات از مناطق آزاد به خارج از مرزهای کشور یک میلیارد و 96 میلیون دلار و از مناطق ویژه اقتصادی 15 میلیارد و 600 میلیون دلار انجام‌شده که در سال 1400 مجموعاً به 15 میلیارد و 700 میلیون دلار رسیده است که البته این آمارها شامل ترانزیت‌های انجام‌شده نمی‌شود و تماماً مربوط به تولیدات مناطق است.

وی با اشاره به وجود 5700 منطقه آزاد و ویژه در 150 کشور گفت: در ایران 8 منطقه آزاد فعال شامل قشم، کیش، چابهار، اروند، انزلی، ماکو، ارس و فرودگاه امام و 7 منطقه آزاد جدیدالتاسیس شامل اردبیل، بانه مریوان، قصرشیرین، ایلام، بوشهر، زابل و اینچه برون داریم که 41 منطقه ویژه اقتصادی مجوز فعالیت دارند ولی هنوز هیچ دستگاهی متولی راه اندازی آنها نشده است.

وی افزود: با وجود تمام اخبار کذب مبنی بر سکوی وارداتی بودن مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در سال 1400، مجموع واردات در مناطق آزاد یک میلیارد و 106 میلیون دلار و مناطق ویژه اقتصادی 3 میلیارد و 590 میلیون دلار و مجموعاً 4 میلیارد و 700 میلیون دلار بوده، تراز تجاری صادرات و واردات کشور در سال گذشته در کل مناطق آزاد و ویژه مثبت 11 میلیارد دلار به سود صادرات بود که عمدتاً از مناطق ویژه بوده اما تراز تجاری مناطق آزاد منفی 10 میلیون دلار بوده است.

دبیر شورایعالی مناطق آزاد تاکید کرد: تراز تجاری در مناطق ویژه اقتصادی در سال 1400 به 11 میلیارد دلار رسید البته در مناطق آزاد این تراز منفی است، اما فاصله 10 میلیون دلاری دارد؛ این رقم در سال 95 حدود 900 میلیون دلار منفی بود؛ ولی با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در سال 1401 تراز تجاری مثبت خواهد شد.

مشاور رئیس جمهور افزود: 2500 واحد تولیدی و صنعتی در مناطق ویژه و اقتصادی فعالند که 36 هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری داخلی در سال گذشته و 62 هزار میلیارد تومان در مناطق ویژه اقتصادی مجموعاً معادل 100 میلیارد تومان و 148 میلیون دلار سرمایه خارجی در مناطق آزاد و 15 میلیون دلار در مناطق ویژه اقتصادی مجموعاً به ارزش 163 میلیون دلار جذب شد که معادل 17 درصد سرمایه گذاری خارجی در کشورمان در سال گذشته بود.

سعید محمد در خصوص سرمایه‌گذاری در این مناطق در سال 1400 تصریح کرد: 36 هزار میلیارد تومان در مناطق آزاد تجاری و 64 هزار میلیارد تومان در مناطق ویژه اقتصادی سرمایه‌گذاری شده که مجموع آن به 100 هزار میلیارد سرمایه‌گذاری داخلی می‌رسد.

وی با اشاره به وضعیت معاملات در مناطق آزاد، خاطرنشان کرد: در سال‌های گذشته معاملات ملکی بسیاری شکل گرفته و در ابهام قرار داشت که با بررسی‌های حقوقی به آن‌ها رسیدگی شد.

دبیر شورایعالی مناطق آزاد ویژه اقتصادی و تجاری افزود: از شهریورماه سال گذشته تاکنون 10 میلیون و 800 هزار متر به ارزش 83 هزار میلیارد تومان که نزدیک به رقم بودجه عمرانی کشور است با روش‌های حقوقی و قضایی به نفع مناطق آزاد برگشته است و در سال جاری بیش از این میزان بازخواهد گشت.

دکتر محمد با اشاره به 150 کشور جهان که دارای بیش از پنج هزار و 700 منطقه آزاد و ویژه اقتصادی هستند، بیان کرد: در ایران با توجه به سیاست های توسعه ای هشت منطقه آزاد در کشور داریم که هفت منطقه از جمله اردبیل، قصر شیرین، مهران،‌ بوشهر، زابل و اینچه برون نیز مصوب و در حال راه اندازی است، 33 منطقه ویژه اقتصادی داریم و 46 منطقه دیگه نیز باید ایجاد شود.

وی ظرفیت این مناطق را بالا عنوان کرد و افزود: 10 درصد از کل هزینه های توسعه ای و زیرساختی توسط دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد تامین می شود و 90 درصد دیگر توسط بخش خصوصی و در عوض یک واحد هزینه، 9 واحد سرمایه گذاری بخش خصوصی است.

وی با بیان اینکه در سال گذشته دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی 6 هزار و 370 میلیارد تومان هزینه توسعه زیرساخت ها شامل حمل و نقل عمران منطقه ای گردشگری صنعت و معدن را انجام داده است، اظهار داشت: در زمینه ایجاد شغل 531 هزار شغل مستقیم ایجاد شده که 360 هزار شغل مربوط مناطق آزاد و 171 هزار شغل مربوط به مناطق ویژه اقتصادی است.

مشاور رییس جمهور تصریح کرد: دو هزار و 530 واحدهای تولیدی فعال در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی مستقر هستند که یک هزار و 770 واحد آن در مناطق آزاد و 754 واحد آن در مناطق ویژه اقتصادی واقع شده است و بیش از 47 هزار واحد صنفی مستقر هستند و دو هزار و 300 واحد خدماتی تخصصی مانند پولی، لجستیکی و بانکی فعالیت می کنند.

سعید محمد خاطرنشان کرد: ارزش تولیدات واحدهای مستقر در مناطق آزاد در سال 1400 به 592 هزار میلیارد تومان رسید که 47 هزار میلیارد تومان آن در مناطق آزاد و 545 هزار میلیارد تومان آن در مناطق ویژه اقتصادی بود.

وی در خصوص گردشگری در مناطق آزاد نیز گفت: نوروز امسال چهار میلیون و 900 هزار گردشگر به این محدوده ها سفر کردند که این رقم نسبت به نوروز سال 98 و پیش از آغاز کرونا رشد 30 درصدی را نشان می دهد.

مشاور رییس جمهور با بیان اینکه بعد از ممنوعیت واردات خودرو در سال 1397، مناطق آزاد نیز وارداتی نداشت، تصریح کرد: در این سال ها با مشکل خودرو مواجهه بودیم که چهره کیش و قشم به عنوان جزایر گردشگری را خراب کرد.

سعید محمد با بیان اینکه از واردات سال های گذشته حدود دو هزار و 500 خودرو در اختیار سازمان اموال تملیکی قرار داشت، تاکید کرد: پیگیر بودیم تا با صدور رای دادگاه مبنی بر عدم امکان استفاده این خودروها در سرزمین اصلی بتوانیم از آنها در مناطق آزاد بهره ببریم که موافقت اولیه نیز کسب شد اما با توجه به زمانبر بودن و نیاز به تامین خودرو در جریان جام جهانی، درخواست کردیم که خودرو را به طور مستقیم به مناطق آزاد وارد شوند.

وی گفت: در دو هفته گذشته واردات خودرو در هیات دولت مطرح و مورد تایید قرار گرفت و مقرر شد که پس از تعیین شیوه نامه از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، خودروی برقی به صورت نامحدود وارد مناطق آزاد کشور شود.

سعید محمد با اشاره به برنامه ریزی برای جذب گردشگر به مناطق آزاد در ایام جام جهانی قطر گفت: 5 هتل 5 ستاره در کیش طی دو ماه آینده افتتاح می‌شود، دو کشتی کروز 150 و 300 نفره وارد بندر کیش شده‌اند و سه کشتی دیگر در راه است. ترمینال پروازهای خارجی فرودگاه کیش با ظرفیت سالانه 6 میلیون مسافر در دست ساخت است و اقدامات دیگری در این خصوص در دست انجام داریم.

وی با بیان اینکه از سال 97 که واردات خودرو در کشور ممنوع اعلام شد، اضافه کرد: 2500 خودرو خارج از ضوابط وارد کشور شده بود و درخواست ما این بود که از این خودروها برای کیش و قشم استفاده شود چرا که چهره منطقه آزاد کیش به دلیل مسائل حمل و نقل خراب شده بود اما با زمان بر شدن پروسه موافقت، مسیر دیگری را دنبال کردیم. با پیگیری های انجام شده قرار بر این شد که 2000 خودرو برقی تا سقف 20 هزار دلار وارد کیش و قشم شود که با توجه به برقی بودن این خودروها، سقف خودرو برداشته شد و واردات این خودرو برقی منتظر تدوین شیوه نامه وزارت صمت است.

مشاور رییس جمهور در بخش دیگری از اظهاراتش به اقدامات صورت گرفته برای ایجاد بانک آف‌شور که در واقع یک بانک ارزی مستقل از بانک مرکزی است در مناطق آزاد اشاره کرد و گفت: در حدود شش ماه گذشته طی مذاکرات با بانک مرکزی مجوز تاسیس بانک آف‌شور صادر شده است و اکنون به دنبال جذب سهامداران خارجی هستیم که بتوان مقدمات راه اندازی آن‌را فراهم کرد.

وی با اعلام خبر اجرایی شدن بورس بین الملل به صورت پایلوت در کیش در آینده نزدیک، افزود: با راه‌اندازی بانک آفشور ایرانیان خارج از کشور می توانند با خیال راحت ارز خود ر ابه مناطق آزاد آورده و سرمایه گذاری کنند. به هر ترتیب اکنون نگران این هستند که ارز خود را بیاورند و تحویل بانک مرکزی داده و با مشکل مواجه شوند؛ در حالی که بانک آفشور مستقل از بانک مرکزی است هرچند که نظارت‌هایی بر آن خواهد داشت..

سعید محمد معافیت مالیاتی و گمرکی مناطق آزاد را 20 سال و برای مناطق ویژه اقتصادی 13 سال اعلام کرد و گفت: اما در دی ماه سال گذشته قانون مالیات بر ارزش افزوده باری تصویب شد که مشکلات فراوانی را از جمله دو برابر شدن مالیات را به دنبال داشت به دنبال اصلاح این قانون هستیم، در صورتی که این روند ادامه داشته باشد امکان کوچ سرمایه گذاران افزایش می یابد زیرا به عنوان مثال امارات مزیت 50 سال معافیت مالیاتی، اعطای زمین رایگان و اعطای تسهیلات ارزی معادل 90 درصد سرمایه مورد نیاز را ارائه می دهد.

دبیر شورایعالی مناطق آزاد در پایان تاکید کرد: تفاهم نامه هایی در این زمینه با قطر، ارمنستان و عمان نهایی شده که به زودی به امضا خواهد رسید و همچنین کشورهای روسیه، سوریه و اقلیم کردستان برای راه اندازی مناطق آزاد مشترک با کشورهای همسایه علاقه‌مندی‌هایی نشان داده اند.

تراز مثبت ۱۱ میلیارد دلاری مناطق آزاد و ویژه در سال ۱۴۰۰