رشد ۹ درصدی قیمت یورو در دوران جنگ / بانک مرکزی آتش یورو را سرد کرد؟

قیمت یورو، خلاف دلار، در ماه گذشته رشد پرشتاب‌تری را در بازار آزاد تجربه کرده است. در حالی‌که نرخ حواله و اسکناس یورو افزایش ملایمی داشتند، قیمت این اسکناس در بازار آزاد با عبور از مرز ۱۰۷ هزار تومان، از فشار انتظارات تورمی و نگرانی‌های موجود در فضای سیاسی تأثیر مستقیم گرفت. این رشد، بار دیگر پای بانک مرکزی را به مداخله ارزی باز کرد و در نهایت نزولی شد. اما آیا فضای کنترلی حاکم بر بازارها می‌تواند مانع افزایش قیمت یورو در بلندمدت شود؟

به گزارش طلانیوز از تجارت نیوز، با عبور از تنش‌های ژئوپلیتیکی تیرماه ۱۴۰۴ و درگیری نظامی کوتاه‌مدت میان ایران و رژیم صهیونیستی، بازار ارز به‌طور محسوسی از فضای روانی اثر گرفت. یورو به‌‌عنوان دومین ارز کاربردی در اقتصاد ایران، در این میان رشدی بیشتر از دلار را پشت سر گذاشت. این افزایش قیمت‌ نه‌تنها در بازار آزاد، بلکه در نرخ‌های رسمی‌ حواله و اسکناس یورو نیز تا حدودی مشهود بود، اما با شدت و سرعتی کمتر.

بازدهی یورو در بازار آزاد به ۹ درصد رسید

در بازه‌ حدود ۶ هفته‌ای، نرخ حواله یورو از ۷۹ هزار و ۷۲۰ تومان به ۸۱ هزار و ۷۲۰ تومان رسید، که نشان‌دهنده افزایش دو هزار تومانی و بازدهی ۲.۵ درصدی این اسکناس در بخش حواله است. اسکناس یورو نیز از ۸۱ هزار و ۹۵۲ تومان در ۲۲ خرداد به ۸۴ هزار و ۱۷۷ تومان در چهارم مرداد رسید؛ یعنی رشدی معادل ۲.۷ درصد و افزایش قیمت دو هزار و ۲۲۵ تومانی.

اما قیمت یورو در بازار آزاد داستان متفاوتی داشت. اسکناس حوزه اروپا در بازار آزاد از ۹۵ هزار و ۱۰۰ تومان به ۱۰۳ هزار و ۷۴۰ تومان رسید. این مقدار جهش، رشد ارزش هشت هزار و ۶۴۰ تومانی و بازدهی ۹.۰۹ درصدی را ثبت کرد.

گفتنی است در میانه تیر و در اوج درگیری‌های نظامی، قیمت یورو تا مرز رقم ۱۰۸ هزار تومان هم رسید، که نشان‌دهنده افزایش انتظارات تورمی و فضای هیجانی شدید بازار در آن مقطع زمانی بود.

گفتنی است پس از اوج‌گیری قیمت‌ها، مجدداً سیاست‌های مداخله‌ای بانک مرکزی از طریق ارزپاشی و تقویت عرضه در بازار آزاد توانست شیب رشد قیمت اسکناس‌های مهم نظیر دلار و یورو را کُند کند و مانع عبور قیمت ارزهای مهم از مرزهای بالاتر شود.

چرا یورو بیشتر از دلار رشد کرد؟

در شرایط مشابه، یورو نسبت به دلار نوسان قیمتی بیشتری را در بازار آزاد تجربه کرد. به نظر می‌رسد کمبود عرضه یورو نسبت به دلار موجب سخت شدن کار بازارساز نیز شد. باید توجه داشت معاملات رسمی و غیررسمی در بازار ارز ایران عمدتاً دلاری هستند و بانک مرکزی دسترسی بیشتری به منابع دلاری دارد تا منابع یورویی.

از سوی دیگر به نظر می‌رسد مداخلات بانک مرکزی در بازار دلار هدفمندتر و گسترده‌تر بوده و به همین دلیل تأثیر آن بر کنترل نرخ دلار محسوس‌تر از یورو بوده است.

تعادل یورو در واقعیت‌های اقتصادی شکننده است

اگرچه نرخ حواله و اسکناس یورو در ظاهر روندی ملایم داشت، اما رشد قیمت اسکناس حوزه یورو در بازار آزاد نشان داد که این ارز، حساسیت بیشتری نسبت به تحولات بیرونی دارد. رشد سریع یورو در اوایل تیرماه زنگ خطری برای سیاست‌گذاران ارزی بود و اگر چه ارزپاشی موقت توانست قیمت را کنترل کند، اما باید در نظر داشت برای مداخلات ارزی منابع یورویی محدود است.

گفتنی است چنانچه روند افزایشی نقدینگی، کاهش درآمدهای ارزی و بی‌ثباتی‌های سیاسی تداوم یابد، بازار یورو بار دیگر با موج جدیدی از افزایش قیمت مواجه خواهد شد. در چنین شرایطی، تنها راهکار پایدار، اصلاح ساختارهای اقتصادی و نه صرفاً کنترل‌های موقتی است.