۱۱۸۲ همت یارانه بنزین فقط برای نیمی از ایران

با توجه به نحوه توزیع یارانه بنزین و افزایش مصرف آن به نظر می رسد دولت چهاردهم باید هر چه سریع‌تر الگوی این توزیع را تغییر دهد، چون ۱۱۸۲ همت یارانه بنزین فقط برای نیمی از ایران اختصاص پیدا می کند؛ یارانه ای که عادلانه نیست و فقط به مصرف تشویق می کند.

به گزارش طلانیوز: در اقتصاد ایران به خصوص جایی که پای یارانه و سوبسید در میان باشد، کم‌تر تصمیمات اقتصادی به چشم می خورد. به همین دلیل، یارانه هایی که به برخی کالاها از جمله حامل های انرژی تعلق می گیرد، نه تنها به گروه هدف نمی رسد، بلکه دقیقاً حق و حقوق بسیاری از مردم را نیز ضایع می کند.

بعضی از این یارانه ها در برخی موارد به صورت شانسی و اتفاقی توزیع می شود، مانند لاتاری خودرو که به دلیل قیمت گذاری دستوری و فاصله کارخانه و بازار به صورت بی هدف و آشکار توزیع می شود. برخورداری از این یارانه به شانس افراد بستگی دارد. برخی دیگر از یارانه ها نیز فقط به افرادی تعلق می گیرد که مصرف کننده آن کالا هستند. واضح ترین نمونه بنزین است.

با توجه به نحوه قیمت گذاری و یارانه ای که به این کالای حساس تعلق می گیرد، تنها کسانی می توانند از این فرصت استفاده کنند که مصرف کننده بنزین هستند.

براساس گزارش ها، مصرف میانگین بنزین در ایران به ۱۲۰ میلیون لیتر در روز رسیده است. بنزینی که به دلیل جلوگیری از اصلاح قیمت آن در دو دهه پیش، حالا به یکی از معضلات حکمرانی بدل شده است. روزانه ۱۲۰ میلیون لیتر بنزین در کشور مصرف می شود. حدود ۱۱۰ میلیون لیتر آن تولید داخل و مابقی وارداتی است. عمده این میزان با قیمت سه هزار تومان عرضه می شود.

 با توجه به یارانه پرداختی هر روز ۳۲۴۰ همت و به عبارتی سالانه ۱۱۸۲ همت یارانه بنزین پرداخت می شود. نکته قابل تأمل این است که این سوبسید فقط به کسانی تعلق می گیرد که وسیله نقلیه در اختیار دارند. بنابر آمار تقریباً ۵۰ درصد از مردم کشور خودرو ندارند، بنابراین سهمی از یارانه ندارند، یعنی از این یارانه برخوردار نیستند.

در این میان، برخی کارشناسان معتقد هستند که قیمت پایین و تخصیص بدون حساب و کتاب باعث شده است مصرف بنزین بالا برود. به همین علت باید قیمت آن تعدیل و اصلاح شود. در مقابل، با توجه به تصمیمات اشتباهی که مانع از اصلاح قیمت ها شده است و همچنین وضعیت فعلی اقتصاد کشور در حال حاضر شرایط لازم برای این امر وجود ندارد.

البته رئیس جمهور در مناظرات انتخاباتی به این موضوع اشاره و تأکید کرد که هدف افزایش قیمت نیست، اما می‌خواهیم نحوه تخصیص را تغییر دهیم. با این حال در بودجه سال جاری هم این توزیع ناعادلانه سهم دارد. دولت برای واردات بنزین ۴ هزار میلیارد تومان منابع در نظر گرفته است.

در این میان، پرسش این است که این توزیع ناعادلانه تا چه زمانی ادامه پیدا می کند؛ آیا باید همچنان شاهد اتلاف منابع و توزیع رانت برای نیمی از مردم باشیم؟ سهم خانوارهایی که فاقد خودرو هستند از چه راهی تأمین می شود؟ آیا افرادی که مسبب وضعیت موجود شده اند، نباید پاسخ‌گو باشند؟ آیا همچنان جامعه باید تاوان و هزینه تصمیمات غیرمنطقی و غیراقتصادی را بپردازد؟

بنابراین با توجه به میزان یارانه توزیعی و عدم برخورداری نیمی از مردم به نظر یکی از مسائل مهمی که دولت باید پیگیری کند این است که به سمت مدیریت وعادلانه کردن مصرف بنزین حرکت کند.

 

 

/منبع: اسب بخار