هم‌اندیشی متخصصین صنعت نفت ایران در همایش ایمنی فرآیند

کارشناسان، رؤسا و مدیران صنعت نفت کشور در همایشی یک روزه گردهم آمدند تا آخرین دستاوردها‌ی حوزه ایمنی فرایند را با یکدیگر به اشتراک بگذارند و درباره تجارب استقرار سیستم مدیریت ایمنی فرآیند گفت‌و‌گو کنند.

نخستین همایش ایمنی فرآیند (PSM)، با همت شرکت پلیمر آریاساسول، همسو با مسئولیت‌های اجتماعی این شرکت و به‌منظور هم‌افزایی دانش در زمینه ایمنی فرآیند و مدیریت ریسک‌های عملیاتی با حضور مدیران ارشد صنعت نفت روز یکشنبه (۲۳ مهرماه ۱۴۰۲) در مرکز همایش‌های تخصصی وزارت نفت (باشگاه کوشک) برگزار شد.

جاری‌سازی سیستم مدیریت ایمنی فرآیند در صنعت نفت و بهبود مستمر این فرآیند در سازمان‌ها، به‌منظور تولید مستمر و ایمن با تأکید بر تضمین سودآوری در صنایع را به‌دنبال دارد. صیانت از سرمایه‌های سازمان به‌ویژه سرمایه‌های انسانی، مدیریت یکپارچه تجهیزات و پیشگیری از حوادث عملیاتی – فرآیندی و تحول دیجیتال، از جمله محورهای ایمنی فرآیند است که در این همایش دنبال شدند.

شرکت‌کنندگان در این همایش ضمن ارائه آخرین دستاوردها و توانایی‌های خود در زمینه ایمنی فرآیند، تجارب خود را به اشتراک گذاشتند و ضمن معرفی اجزای سیستم مدیریت ایمنی در صنایع فرآیندی، درباره استقرار و پایش سیستم مدیریت ایمنی فرآیند با یکدیگر تبادل اندیشه و  هم‌افزایی کردند.

حضور اساتید و دانشجویان دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های معتبر کشور و ارائه دستاوردهای پژوهشی به‌دلیل ضرورت همکاری حداکثری صنایع نفت، گاز و پتروشیمی با بدنه دانش‌بنیان کشور از دیگر موضوعات مهم این همایش بود.

تولید ایمن پایدار در سایه استقرار ایمنی فرآیند محقق می‌شود

با تولید پایدار صنعت پتروشیمی، خوراک هزاران صنایع کوچک و بزرگ در کشور تأمین می‌شود، این موضوعی بود که مرتضی شاهمیرزایی، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی در این همایش به آن اشاره کرد و گفت: با تلاش واحدهای HSE با ایجاد محیط امن، چرخ تولید، صنعت و اقتصاد کشور در همه حوزه‌ها به‌طور پایدار در حرکت خواهد بود.

وی تصریح کرد: صنعت نفت از دیرباز مهد پرورش دانش حوزه ایمنی، محیط زیست و سلامت بوده است.

معاون وزیر نفت با تأکید بر رعایت اصول ایمنی در حد استانداردها و استفاده از تجهیزات پیشرفته استاندارد در صنعت گفت: بیشتر حوادث صنعت نفت به‌دلیل رعایت نکردن ایمنی فرآیندی در تعمیرات، ساخت، اجرا و بهره‌برداری رخ داده است.

به عقیده وی به دلیل اهمیت ایمنی فرآیند در صنایع پتروشیمی، چنین همایش‌هایی باید هرساله برگزار و کمیته‌های کاری نیز برای این منظور فعال شوند.

ایمنی فرآیند باعث کاهش ۸۰ درصدی حوادث می‌شود

مظاهر انصاری، مدیرکل HSE وزارت نفت نیز در این همایش با اشاره به اینکه نخستین نسخه مدیریت ایمنی فرآیند (PSM) در سال ۱۹۹۰ ارائه شده است، اظهار کرد: با بررسی‌های انجام شده در ۲۵ شرکت آمریکایی که این سیستم در آنها اجرا شده بود، برآورد شد که با استقرار سیستم مدیریت ایمنی فرآیند (PSM) ۸۰ درصد حوادث کاهش یافته است.

وی با تأکید بر اینکه صنایع فرآیندی می‌توانند با استقرار سیستم مدیریت ایمنی فرآیند (PSM) حوادث را کاهش دهند، گفت: در این زمینه، شرکت‌های موفق باید تجربیات خود را به سایر شرکت‌ها منتقل کنند.

مدیرکل HSE وزارت نفت تصریح کرد: ساختار نظام‌نامه HSE صنعت نفت در حال بازنگری است و نگاه جزیره‌ای به صنعت نداریم و اگر می‌خواهیم اچ‌اس‌ای موفق باشد باید همه واحدها با هم همکاری داشته باشند.

آریاساسول سربلند در ایمنی فرآیند با ثبت رکورد بدون حادثه

یکی از پیامدهای استقرار ایمنی فرآیند در صنایع پتروشیمی، تولید بدون حادثه و پایدار است که ضمن حفظ سرمایه‌های شرکت، می‌تواند به تضمین سوآوری کمک کند. آریاساسول در شش ماهه نخست سال جاری توانست رکورد تولید و فروش خود را بشکند و مهم‌تر آنکه ثبت رکوردهای جدید در شرایطی رقم خورد که هیچ حادثه قابل ثبتی در این شرکت ثبت نشد.

این موضوع افتخاری برای صنعت پتروشیمی کشور و نشان بالندگی در استفاده از متخصصان حوزه ایمنی در این صنعت است، موضوعی که محمدرضا حیدرزاده مدیرعامل شرکت پلیمر آریاساسول نیز به آن اشاره کرد و افزود: لازمه پایداری در کسب و کار به‌ویژه تداوم پایداری در تولید توجه ویژه به مفاهیمی همچون مدیریت ایمنی فرآیند در بنگاه‌های صنعتی است که نتیجه آن کاهش حوادث و تولید ایمن و در نهایت سودآوری بنگاه‌ها خواهد بود که منوط بر تعهد مدیریت به اجرای اصولی این سیستم مدیریتی است.

وی از ایمنی فرآیند در آریاساسول یاد کرد و افزود: در شرکت پلیمر آریاساسول نیز از سال ۱۳۸۹ این سیستم مدیریتی استقرار یافته است و اقدامات قابل توجهی از سوی تمامی همکاران این مجموعه انجام شد و ادامه این روند نیز با جدیت و البته با رویکرد متمایز در حال پیگیری است.

تا سال ۱۴۱۲ ایمنی فرآیند در صنعت پتروشیمی مستقر می‌شود

استقرار کامل سیستم ایمنی فرآیند یکی از موضوعاتی است که در چند ساله اخیر با جدیت دنبال می‌شود. در همین رابطه داوود عمادی، مدیر HSE  شرکت ملی صنایع پتروشیمی با اعلام اینکه هم‌اکنون در ۴۵ درصد شرکت‌های پتروشیمی کشور سیستم مدیریت ایمنی فرآیند (PSM) مستقر شده و یا در حال استقرار است، گفت: براساس نقشه راه صنعت پتروشیمی، این سیستم در پنج سال آینده در ۸۰ درصد و در سال ۱۴۱۲ در ۱۰۰ درصد صنعت پتروشیمی مستقر می‌شود.

وی با بیان اینکه موضوع استقرار مدیریت ایمنی فرآیند در صنعت پتروشیمی از سال ۱۳۸۸ مطرح شده است، افزود: شرکت پلیمر آریاساسول نخستین شرکت در صنعت پتروشیمی است که استقرار سیستم مدیریت ایمنی فرآیند (PSM) را آغاز کرد.

مدیر HSE شرکت ملی صنایع پتروشیمی ادامه داد: پس از حادثه‌ای که در یکی از پتروشیمی‌های کشور در سال ۱۳۹۵ رخ داد، استقرار سیستم مدیریت ایمنی فرآیند در صنعت شتاب گرفت. ۱۲ درصد پتروشیمی‌ها در سال ۱۳۹۰ استقرار سیستم مدیریت ایمنی فرآیند را آغاز کرده بودند که هم‌اکنون این رقم به ۴۵ درصد در صنعت پتروشیمی رسیده است.

حوادث در صنایع نتیجه بی‌توجهی به الزامات ایمنی فرآیند است

اگرچه رویداد حوادث در صنایع به افزایش تجربه و جایگاه کنونی علم ایمنی فرآیند منجر شده است، اما چنین تجاربی، هزینه‌های هنگفت جانی و مالی را به‌دنبال داشته است. بر این اساس درس گرفتن از چنین حوادثی و رعایت الزاماتی که از علم ناشی از تجربه نشأت گرفته است، می‌تواند به حفظ سرمایه‌های صنایع کمک کند.

اردوان فرزین‌پور، مدیر بهداشت، ایمنی و محیط زیست شرکت پلیمر آریاساسول، با بیان اینکه چنین تجاربی خسارت جانی و مالی و آلودگی زیست‌محیطی را به‌دنبال دارد، تصریح کرد: تجزیه و تحلیل حوادث نشان می‌دهد که رعایت نکردن الزامات ایمنی فرآیند عواقب بسیاری را در پی و مدیریت آن تضمین توسعه پایدار را به‌دنبال دارد و بهترین شرایط آن است که شرکت‌ها دواطلبانه به سمت استقرار این سیستم حرکت کنند تا بر اثر حادثه‌ای به فکر افتند.

وی همچنین از استفاده از Digital Transformation و یا هوش مصنوعی برای شناسایی، ارزیابی و کنترل پویای ریسک‌های فرآیندی، پیشگیری از بروز حوادث و به‌عبارتی مدیریت ریسک در سال‌های اخیر یاد کرد و با بیان اینکه حرکت به سمت چنین تکنولوژی‌های نوین، اجتناب‌ناپذیر است، افزود: شرکت پلیمر آریاساسول نیز برای این منظور گام‌هایی برداشته است تا تولید ایمن و پایدار را تضمین کند.

بررسی نقش مدیریت ایمنی فرآیند در یکپارچگی تجهیزات و پیشگیری از حوادث

در بعد از ظهر روز برگزاری همایش ایمنی فرآیند دو پنل تخصصی کاربردی برگزار شد. در پنل نخست با موضوع «مدیریت ایمنی فرآیند و نقش آن در پیش‌گیری از حوادث» مواردی از جمله مورد کاوی شرکت پالایش گاز شهید هاشمی‌نژاد، تعریف شاخص‌های ایمنی فرآیند از سوی آریاساسول، چالش‌های پیاده‌سازی سیستم مدیریت ایمنی فرآیند در صنعت نفت و ایمنی کارکردی و جایگاه آن در پیش‌گیری از حوادث فرآیندی ارائه شد.

در پنل دوم با موضوع «ایمنی فرآیند و یکپارچگی تجهیزات» نیز، ارائه دهندگان موضوعاتی از جمله مدیریت یکپارچگی تجهیزات در خطوط لوله انتقال نفت و گاز، پیاده‌سازی مدیریت یکپارچگی تجهیزات و ایمنی فرآیند از سوی پتروشیمی بندر امام و هوش مصنوعی را مطرح کردند.

همچنین در طول برگزاری این پنل‌ها کارشناسان حوزه HSE وزارت نفت و شرکت‌های اصلی و تابعه به بحث و تبادل نظر در زمینه‌ موضوعات ارائه شده پرداختند.

نکته حائز اهمیت این است که در این همایش یک روزه که به میزبانی آریاساسول برگزار شده بود، بیش از ۵۵۰ نفر از فعالان و متخصصان حوزه ایمنی صنعت نفت حضور یافتند و بالغ بر ۴۷۰ نفر نیز به‌صورت برخط شاهد این رویداد بودند. دانش نفت