صنعت پتروشیمی؛ پیشتاز اقتصاد مقاومتی

هشتم دی‌ماه هر سال به نام روز صنعت پتروشیمی نام‌گذاری شده است. صنعت پتروشیمی در دو دهه اخیر با سرعت نقش خود را به عنوان یکی از اجزای اصلی اقتصاد ایران، باز کرده است. این روزها دیگر شکی درباره اهمیت صنعت پتروشیمی وجود ندارد، صنعتی که هم‌اکنون دومین جایگاه ارزآوری کشور پس از صادرات نفت خام را دارد. طبق آخرین آمار گمرک، در 9 ماهه امسال در حالی که درآمد صادرات نفت کشور 26 میلیارد دلار بوده، رتبه دوم ارزآوری با 15 میلیارد دلار به صنعت پتروشیمی اختصاص یافته است.

صادرات کشور در ۹ ماهه سال جاری با احتساب نفت، برق و خدمات فنی و مهندسی و به استثنای آمار صادرات تجارت چمدانی به ۶۳ میلیارد و ۹۷۰ میلیون دلار رسید. به عبارتی می‌توان گفت هم‌اکنون 25 درصد بار ارزآوری اقتصاد ایران را بر عهده دارد.

نکته مهمتر در ارزآوری این صنعت، کیفیت و دسترسی به ارز پتروشیمی‌ها است. برخلاف صادرات نفت خام که به راحتی قابل رصد برای دشمن و اعمال تحریم‌ها و بلوکه کردن پول آن است، صادرات محصولات پتروشیمی قابل رصد نیست و به همین دلیل ارز آن نیز برخلاف ارز صادرات نفت بلوکه نمی‌شود و به اقتصاد ایران بازمی‌گردد. بنابراین صنعت پتروشیمی را می‌توان پیشتاز اقتصاد مقاومتی و خنثی‌سازی تحریم‌ها در ایران نام برد.

با وجود این توفیقات، امروز در 60 سالگی صنعت پتروشیمی ایران، همچنان نهال نوپایی در مسیر رسیدن به قله است که راه درازی در پیش دارد. تجربیات گران‌بهای به دست آمده در سال‌های اخیر، چراغ راه پر پیچ و خم ما در آینده خواهد بود؛ در این مسیر ضمن اتکال به خداوند متعال، بایستی تکیه بر توانایی‌ها و ظرفیت‌های داخلی و چشم ندوختن به بیگانگان، نصب‌العین مسئولان باشد. تبلور این اتفاق را می‌توان در تقویت بخش دانش‌بنیان اقتصاد و میدان دادن به شرکت‌های فناور داخلی جستجو کرد.

صنعت پتروشیمی نسبت به دیگر صنایع، پیچیدگی‌های فنی و عملیاتی بالاتری داشته و به همان نسبت هم حل مشکلات و چالش‌های آن می‌تواند ارزش افزوده بیشتری در پی داشته باشد. در این مسیر شرکت‌های دانش‌بنیان بیشترین نقش را در توسعه و تکامل فرآیندهای این صنعت خواهند داشت.

این در حالی است که با وجود ظرفیت اسمی 92 میلیون تنی تولید انواع محصولات پتروشیمی در کشور، سهم محصولات منتج از شرکت‌های دانش‌بنیان متناسب با تعداد حدود هزار شرکت فعال در حوزه پتروشیمی نبوده و این شرکت‌ها تا ایفای نقش شایسته خود در درآمدزایی سالانه بالغ بر 26 میلیارد دلاری این صنعت راه درازی در پیش دارند. در حالی که صنایع پیشرو و های‌تک در دنیا اغلب به سمت سرمایه‌گذاری در دستیابی به لایسنس و پتنت فرآیندها رفته‌اند، این مهم در کشورمان به واسطه عدم حمایت‌های کارا و واقعی مغفول مانده است.

به نمایندگی از خانواده بزرگ تاپیکو، دست یاری و همکاری به سوی تمامی فعالان اکوسیستم دانش‌بنیان صنعت پتروشیمی در کشور دراز می‌کنم تا به امید خدا با میدان دادن به جوانان این مرز و بوم و نزدیکتر نمودن شرکت‌های دانش‌بنیان به حوزه عملیاتی، علاوه بر پیشگامی و خودکفایی در بخش‌های مختلفی که وابستگی فنی به خارج از کشور وجود دارد، زمینه را در توسعه زنجیره ارزش و دستیابی به لایسنس‌ها و فناوری‌های کلیدی جهت تولید محصولات ارزش‌آفرین، فراهم آوریم.

هشتم دی ماه، سالروز صنعت پتروشیمی را که یادآور اهمیت این صنعت ارزش‌آفرین و ارزآور برای ایران است به تمامی همکاران پرتلاش، متعهد و دلسوز صنعت پتروشیمی خصوصاً خانواده بزرگ تاپیکو تبریک عرض می‌نمایم. این هلدینگ با دارا بودن متنوع‌ترین سبد سرمایه‌گذاری در کشور در صنعت نفت و گاز پتروشیمی، همواره در تلاش بوده با ایفای نقش بی‌بدیل خود در گذر از گردنه حساس و بسیار سخت تحریم‌ها، بخشی از بار فشارها و محدودیت‌های فنی و مالی اقتصاد کشور را کاهش دهد.

بابک افقهی

مدیرعامل و نائب رئیس هیات مدیره شرکت سرمایه گذاری نفت،گاز و پتروشیمی تامین(تاپیکو)