بهبود چشمگیر وضعیت بانک ایران زمین با اجرای برنامه‌های کاهش ریسک

در میان شاخص­ های مختلفِ ثبات مالی، مطالبات غیرجاری بانک­ ها از اهمیت بسزایی برخوردار هستند، زیرا مطالبات بر کیفیت دارایی، ریسک اعتباری و کارایی تخصیص منابع به بخش­‌های تولیدی تاثیر می­‌گذارد. کارنامه فعالیت بانک ایران زمین نشان می‌دهد که وزمین موفق شده است در این مسیر به خوبی برنامه‌های خود را ترسیم و پیاده‌سازی کند.

به گزارش اختصاصی طلانیوز، تقریباً همه به خطرناک بودن حجم مطالبات معوق بانک‌ها واقف هستند؛ به‌طوری‌که در برنامه‌های چهارم به بعد توسعه‌ای کشور، به تمهیداتی به‌منظور جلوگیری از افزایش و در صورت امکان کاهش مطالبات معوق با تأکید بر نقش بانک مرکزی اشاره شده است. 

بر اساس طبقه‌بندی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، مطالبات غیرجاری نظام بانکی کشور به سه دسته طبقه‌بندی می‌شوند. وجود تورم‌‌های بالا و منفی بودن نرخ سود واقعی در ایران باعث شده است که زمان به نفع بدهکاران باشد و ارزش حقیقی طلب بانک‌‌ها به‌سرعت در حال کاهش باشد؛ چراکه بهترین سیاست برای ثروتمند شدن در شرایط تورمی، بدهکار بودن است.

راه‌حل‌‌های عملی مانند ایجاد بانک اطلاعاتی، انتشار لیست سیاه بدهکاران بانکی، اعتبارسنجی دقیق، دادن امتیاز منفی به رؤسای شعب و سایر مسئولان ذی‌ربط، برخورد اداری با متخلفان، کاهش دخالت مستقیم و غیرمستقیم دولت در سیستم بانکی، افزایش قدرت بانک مرکزی، همکاری و ارتباط بیشتر بانک‌‌ها با یکدیگر در زمینه‌ی وصول مطالبات و در نهایت برون‌‌سپاری مطالبات، به‌منظور برون‌‌رفت از مشکل مطالبات معوق پیشنهاد می‌‌گردد.

نتایج یک پژوهش که در دانشگاه خوارزمی انجام شد نشان می‌دهد که در کوتاه­ مدت، یک درصد افزایش در نسبت مطالبات غیرجاری در دوره جاری و دوره t-1، به ترتیب منجر به کاهش 27/0 و 24/0 درصدی در نرخ رشد وام­‌دهی بانک­ ها می­ شود و این تاثیر کاهنده کوتاه­ مدت، در بلندمدت تشدید خواهد شد و (پس از گذشت 7/1 سال) به 34/0 درصد خواهد رسید.

از سوی دیگر، تاثیر مثبت نسبت سپرده به تسهیلات بر قدرت وام­‌دهی بانک­ ها، نمایانگر آن است که بانک­ هایی که دچار معضل مطالبات غیرجاری می­ شوند، از کانال افزایش سپرده، معضل کمبود وجود قابل وام‌­دهی را رفع می­ کنند.

از آنجایی که افزایش تسهیلات غیرجاری برای بانک‌ها تنها یک زنگ هشدار نیست و رشد آن در بلند مدت توان رقابت را از بانک می‌گیرد و به سوی ورشکستی سوق می‌دهد؛ بانک ایران زمین با استفاده از یک برنامه مدون در سال‌های اخیر با کاهش مطالبات غیرجاری توانسته است ریسک خود را کاهش دهد و در طبقه‌بندی‌ها، مطالبات جاری و مشکوک الوصول خود را بهبود بخشد.

بانک ایران زمین در سال گذشته، مطالباتی در حدود 18 هزار و 320 میلیارد ریال از شرکت‌های فرعی داشت، اما در ماه شهریور امسال این رقم به صفر رسیده است. همچنین، هزینه مطالبات مشکوک الوصول بانک هم از 6 هزار میلیارد ریال به 4 هزار میلیارد ریال کاهش یافته است. 

براساس این گزارش، نسبت تسهیلات غیرجاری بانک به ترتیب در سال 1397، 1399، 1400 و سال بعد به ترتیب از بالای 10 درصد به زیر شش درصد کاهش یافته است. همچنین نسبت بدهی بانک نیز در سال 1402 بهبود یافته است. صورت مالی بانک ایران زمین نشان می دهد که عملکرد بانک در دریافت وثایق مناسب است، به خصوص در وثایق مربوط به تسهیلات اشخاص حقیقی و حقوقی. در بخش تسهیلات حقوقی، املاک و سپرده‌ها بیشترین مبلغ وثایق دریافتی را تشکیل می‌دهند.

همچنین، مطالبات از سایر بانک ها و موسسات اعتباری نیز که در سال گذشته حدود 5هزار میلیارد ریال بود، امسال به صفر رسیده است. این در حالی است که تسهیلات بانک ایران زمین از 98 هزار میلیارد ریال در ابتدای سال به 287 هزار میلیارد ریال در پایان شهریور امسال رسیده است. 

مجموع عملکرد بانک ایران زمین حاکی از آن است که این بانک با تحولات کاری ایجاد شده و همچنین راهبری مناسب در زمان کوتاه با کاهش حجم تسهیلات غیرجاری و ریسک‌های خود در حوزه مطالبات موفق شده است تا وضعیت وزمین را به طرز چشمگیری بهبود بخشد.