اعتماد بالای صاحبان صنایع؛ تجلی گر وجه تمایز بیمه پارسیان

بیمه های باربری را شاید بتوان به عنوان قدیمی ترین نوع بیمه در جهان دانست؛ زیرا از زمانی که انسان تصمیم به تجارت و داد و ستد گرفت، همیشه نگران خطراتی بود که مال التجاره او را تهدید می کرد. اسناد به دست آمده نشان می دهد که قرن ها پیش از میلاد مسیح، بشر به روش هایی برای جبران خسارات ناشی از حمل کالا که عموما دریایی بوده، دست یافته بود. از میان آنها می توان به خسارت همگانی (GENERAL AVERAGE) و وام دریایی (BOTTOMY BOND) اشاره کرد. در ایران نیز تا قبل از تاسیس اولین شرکت بیمه، نمایندگی چند شرکت بیمه روسی و انگلیسی عملیات بیمه گری را انجام می دادند. البته با تاسیس بیمه مرکزی در سال 1350، آیین نامه ای برای رشته های بیمه ای تدوین شد که در حال حاضر بیمه های باربری در کشور تابع آیین نامه شماره 79 هستند. با توجه به اهمیت و جایگاه بیمه های برابری در گفت و گویی که با بهزاد برومند، مدیر بیمه های باربری شرکت بیمه پارسیان داشتیم، به بررسی موضوعات مرتبط با این نوع از بیمه پرداختیم که در ادامه از نظرتان می گذرد.

ظاهرا بیمه های باربری به سه نوع وارداتی، صادراتی و داخلی تقسیم می شود؛ هر یک از این بیمه ها چه نوع خطراتی را پوشش می دهد؟

بله؛ در حال حاضر بیمه باربری را به دسته کلی بیمه های باربری وارداتی، صادراتی و داخلی تقسیم می کنند که البته با رواج عملیات ترانزیت کالا، بیمه های ترانزیت را نیز می توان به این دسته از بیمه ها اضافه کرد. به طور کلی می توان گفت این تقسیم بندی بر اساس مبدا و مقصد کالا صورت پذیرفته است؛ به این معنا که چنانچه مبدا حمل کالا در خارج از کشور و مقصد آن در داخل کشور باشد، به آن بیمه باربری وارداتی و اگر برعکس آن باشد به آن بیمه باربری صادراتی گفته می شود. مبدا و مقصد بیمه های باربری داخلی نیز در داخل کشور است. بیمه های ترانزیت نیز مخصوص کالاهایی است که مبدا و مقصد آن ها خارج از کشور قرار دارد.

برای بیمه های باربری وارداتی و صادراتی بر اساس پذیرش نوع ریسک کلوزهای متفاوتی طراحی شده که شامل، کلوز A، کلوز B، کلوز C و توتال لاس است که به ترتیب بیشترین پوشش بیمه ای تا کمترین آنها را شامل می شود و بیمه گزار بر حسب نوع خطراتی که ممکن است کالا را تهدید کند، اقدام به خرید آن می کند. بیمه های باربری داخلی تابع شرایط عمومی حمل داخلی است و پوشش اصلی آن آتش سوزی و حوادث جاده مانند تصادف، تصادم و واژگونی وسیله حمل است.

بیمه باربری از چه مزایایی برخوردار است و اصولا چرا باید از بیمه باربری استفاده کرد؟

شرکت بیمه پارسیان در سال گذشته در ردیف پنجم شرکت های بیمه ای بورسی قرار داشت و با رشد حدود ۵۰ درصدی بالاتر از میانگین رشد صنعت قرار گرفت. برخی از شرکت های بیمه اینگونه عمل کرده اند که بیمه مسئولیت متصدیان حمل را نیز در واحد مدیریت بیمه های باربری قرار داده اند و به همین دلیل در آمارهای ارایه شده توسط آن ها، این ارقام جداگانه نمایش داده نمی شود اما در شرکت بیمه پارسیان این نوع بیمه نامه در واحد بیمه های مسئولیت صادر می شود و در آمار بیمه های باربری قرار نمی گیرد و شاید اگر این آمار را به بیمه های باربری شرکت اضافه کنیم، جایگاه شرکت بیمه پارسیان بالاتر از این هم باشد.

یکی از نکات مهم برای هر بیمه گزار سرعت در پرداخت خسارت است که شرکت بیمه پارسیان به پشتوانه توانگری مالی و نیروهای متخصص، موفق به کسب رضایت حداکثری شده است. به عنوان مثال در پایان سال گذشته این شرکت توانست با پرداخت مبلغ حدود یکصد و ۱۰ میلیارد ریال به یک بیمه گزار و جلب رضایت وی، بزرگترین مبلغ خسارت بیمه های باربری خود از تاریخ تاسیس را ظرف یک ماه ثبت کند.

یکی از مهم ترین نیازهای بیمه گزاران بیمه های باربری، دسترسی سریع و آسان به واحدهای صدور بیمه نامه است و بیمه پارسیان با دارا بودن شبکه گسترده شعب و نمایندگان در سطح کشور، این نیاز را برآورده کرده است. در واقع اعتماد صاحبان صنایع مانند شرکت های خودروسازی، پتروشیمی، نفت و انرژی، صنایع غذایی و … به شرکت بیمه پارسیان نشان دهنده وجه تمایز آن است.

در سال های اخیر پیشرفت های مناسبی در حمل و نقل و باربری کالاها صورت گرفته که موجب کاهش برخی از ریسک ها و خطرات شده است. آیا می توان اینگونه برآورد کرد که این موضوع، موجب کاهش اهمیت بیمه باربری شده است؟

پیشرفت در صنایع حمل و نقل توانسته برخی از خساراتی که دغدغه بیمه گران بوده را تا حدی برطرف کند اما رشد تکنولوژی، ریسک های دیگری را به وجود آورده است که خود می تواند جایگزین ریسک های قبلی شود. به طور کلی عوامل متعددی می تواند در ریسک حمل و نقل تاثیرگذار باشد و با توجه به اینکه یک طرف این بیمه ها خارج از کشور است، تابع شرایط بین المللی می شود.

یکی از بیشترین ریسک های تهدید کننده کالاهای وارداتی مربوط به نوع بسته بندی و وسیله حمل است که قاعدتا کالاهای وارداتی فاقد کیفیت مطلوب، شرکت های بیمه را با خطرات بیشتری تهدید می کنند.

مساله دوم و مهم عدم امکان ریکاوری یا بازیافت خسارات از مقصران حادثه در خارج از کشور است که به واسطه تحریم های ظالمانه، دسترسی شرکت های بیمه را به منابع مالی خارج با مشکل روبرو کرده است. همچنین عدم امکان استفاده از ارزیابان بین المللی را موجب شده که در گذشته، به راحتی امکان مراجعه به آنها مهیا بود.

در سایر کشورها، جایگاه و نقش بیمه های باربری چگونه است و ما از این لحاظ چه تفاوت هایی با کشورهای پیشرو داریم؟

همانگونه که قبلا عنوان شد، بیمه های باربری یکی از مهمترین ارکان تجارت هستند؛ زیرا درصورت وقوع حادثه و ایجاد خسارات، منبع جبران زیان های سنگین مالی است که در بعضی مواقع می تواند بازرگان را از هستی ساقط کند و در این حالت، حمایت بیمه های باربری کارگشا است. به همین دلیل در طول اعصار، بر حسب ریسک های جدید، پوشش های مناسب آن طراحی شده است. مقررات مهمی مانند یورک آنتورپ و کلوزهای بین المللی که توسط انستیتو بیمه گران لندن به بازار معرفی شده، از این دسته هستند. از آنجایی که بیمه های باربری وابستگی شدید به شرایط حاکم بر اقتصاد هر کشور دارند، لذا سهم این رشته بیمه ای در کشورهایی که دارای مناسبات بازرگانی بیشتری با سایر کشورها باشند، بالاتر است. همچنین سهولت در ارایه خدمات گمرکی و تعرفه ای آن نیز از عوامل مهم در این زمینه به شمار می آید.

طبق آمار بیمه مرکزی حق بیمه تولیدی در این رشته در سال ۱۴۰۲ حدود ۳۶ هزارمیلیارد ریال بوده که با ارز نیمایی مبلغی معادل ۹۷ میلیون دلار (تقریبا معادل قیمت یک فروند ایرباس A320) است که به طور مسلم، این عدد نسبت به حق بیمه تولیدی در بسیاری از کشورها عدد پایینی محسوب می شود.

در کشور ما فناوری و هوشمندسازی چه نقشی در باربری کالاها دارد و پررنگ شدن این نقش، چه تاثیری در آینده بیمه های باربری خواهد گذاشت؟

قاعدتا توسعه فن آوری و هوشمندسازی در هر رشته بیمه ای، موجب پویایی و سرعت در صدور بیمه نامه ها و جلوگیری از خطاهای انسانی در ثبت بیمه نامه و به خصوص در زمان پرداخت خسارت می شود. با توجه به اینکه بیمه نامه های باربری نیاز به اتصال به شبکه های بین المللی نیز دارند مانند بررسی وضعیت وسیله حمل به خصوص کشتی ها و ارتباط با ارزیابان بین المللی و… این موضوع بیشتر به چشم می آید.

در ایران بیمه های باربری با چه چالش ها و مشکلاتی مواجه هستند و چه راهکارهایی برای رفع آنها وجود دارد؟

بیمه های باربری بر اساس ماهیت خود علاوه بر شرایط داخلی، تابع شرایط بین المللی نیز هستند. لذا هرگونه فاکتور خارجی مانند تحریم ها می تواند بر بیمه های باربری در کشور تاثیر گذار باشد. علاوه بر آن، قوانین و مقررات گمرکی نیز می توانند تشدید کننده و یا تسهیل کننده صادرات باشند و بر بیمه های باربری صادراتی تاثیر بگذارند.

آینده و چشم انداز بیمه های باربری در کشورمان را چگونه ارزیابی می کنید؟

همانگونه که قبلا گفته شد بیمه های باربری متاثر از شرایط اقتصادی هستند و شرکت بیمه پارسیان نیز از این قاعده مستثنی نیست. در سال گذشته شرکت بیمه پارسیان با عملکرد مثبت و سود آور در این رشته توانست علاوه بر پرداخت خسارت در کوتاه ترین زمان به بیمه گزاران و رشد حدود ۵۰ درصدی در جذب پرتفوی بازار، در ردیف پنجم شرکت های بیمه ای بورسی قرار بگیرد. لذا با توجه به توانمندی مالی و بدنه کارشناسی در این شرکت،کسب درجات بالاتر و بهبود آمارها دور از انتظار نیست.