۲/فرصت‌ها و تهدید‌های بومی‌گزینی در صنایع در گفتگو با «سعید معیدفر»، رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران، واکاوی شد
کلید توسعه متوازن و کاهش نابرابری‌ها
اصلا خودتان تصور کنید شهری کوچک در قلب یکی از استان‌های محروم ایران، جایی که فرصت‌های شغلی اندک و مهاجرت به شهرهای بزرگ یک راهکار معمول برای فرار از فقر است. در چنین محیطی، ایجاد یک کارخانه بزرگ می‌تواند به‌عنوان یک نقطه عطف برای توسعه اقتصادی و اجتماعی منطقه عمل کند. اما آیا تنها احداث این کارخانه کافی است؟
به گزارش اختصاصی طلانیوز: اهمیت استفاده از نیروهای بومی در این صنایع به همان اندازه حیاتی است که خود این صنایع برای توسعه منطقه ضروری هستند. استفاده از نیروهای بومی در صنایع بزرگ به تحکیم هویت محلی، کاهش مهاجرت، و ارتقای کیفیت زندگی در مناطق محروم کمک می‌کند. زمانی که کارخانه‌ای در منطقه‌ای دورافتاده به بهره‌برداری می‌رسد، استخدام نیروهای بومی می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس و توانمندی اقتصادی مردم محلی منجر شود. این اقدام نه‌تنها به کاهش نرخ بیکاری در این مناطق کمک می‌کند، بلکه از لحاظ اجتماعی نیز سبب پیوند قوی‌تری بین جامعه و صنعت می‌شود.
اهمیت اقتصادی پراکندگی صنایع بزرگ
در حال حاضر نیز صنایع مادر که به عنوان پایه و اساس توسعه صنعتی عمل می‌کنند و محصولات اولیه یا مواد خام را برای سایر صنایع تولید می‌کنند به صورت خاص در چند استان متمرکز هستند.
برای مثال صنایع نفت و گاز در استان‌های خوزستان، بوشهر، هرمزگان، ایلام و کهگیلویه و بویراحمد به دلیل منابع غنی نفت و گاز متمرکز هستند.
صنایع پتروشیمی در استان‌های خوزستان، بوشهر، هرمزگان، فارس و کرمانشاه و بیشتر در نزدیکی منابع نفت و گاز و بنادر صادراتی قرار دارند.
صنایع فولاد در استان‌های اصفهان، خوزستان، کرمان، یزد، و هرمزگان متمرکز شده‌اند.
صنایع سیمان در استان‌های خراسان رضوی، تهران، فارس، اصفهان و کرمان پراکنده هستند و نزدیک به منابع سنگ آهک و بازارهای مصرفی قرار دارند.
صنایع آلومینیوم بیشتر در استان‌های جنوبی و مرکزی ایران متمرکز هستند. صنایع مس در استان‌های کرمان، آذربایجان شرقی و زنجان متمرکز هستند.
صنایع خودروسازی به ویژه در استان تهران و اطراف آن متمرکز هستند و صنایع شیمیایی و دارویی به دلیل نیاز به زیرساخت‌های تحقیقاتی و دسترسی به بازارهای مصرف، در مناطق صنعتی و پرجمعیت کشور متمرکز شده‌اند.
این استان‌ها به دلیل وجود منابع طبیعی غنی، دسترسی به زیرساخت‌های صنعتی و حمل‌ونقل و سیاست‌های توسعه‌ای دولت، میزبان صنایع مادر کشور شده‌اند. پراکندگی جغرافیایی این صنایع تأثیر مهمی بر توسعه منطقه‌ای و توزیع متوازن فرصت‌های اقتصادی در کشور دارد. اما تمرکز صنایع بزرگ در مناطق خاص کشور، علاوه بر ایجاد نابرابری‌های اقتصادی، منجر به تخلیه منابع انسانی از سایر مناطق شده است. این در حالی است که پراکندگی جغرافیایی صنایع و استفاده از نیروهای بومی می‌تواند به ایجاد فرصت‌های شغلی و کاهش بیکاری در مناطق کم‌توسعه کمک کند.
این امر نه تنها به بهبود وضعیت اقتصادی این مناطق منجر می‌شود، بلکه فشار بر زیرساخت‌های شهری در کلان‌شهرها را نیز کاهش می‌دهد.
پراکندگی صنایع بزرگ همچنین می‌تواند به افزایش عدالت توزیعی و ایجاد فرصت‌های برابر برای تمامی شهروندان ایرانی منجر شود. با ایجاد صنایع جدید در مناطق کم‌توسعه، این مناطق نیز از مزایای توسعه اقتصادی بهره‌مند خواهند شد و نیازی به مهاجرت ساکنان برای یافتن کار نخواهد بود. این امر به حفظ تعادل جمعیتی و کاهش مشکلات ناشی از تراکم جمعیت در کلان‌شهرها منجر می‌شود.
ارسال دیدگاه